वृक्षासन \ TREE POSE

 

वृक्षासन

वृक्षासन म्हणजे काय?

            वृक्षासन हा योगातील एक संतुलनयुक्त स्थिर आसन आहे. झाडासारखा स्थिर उभे राहण्याचा प्रयत्न करतो. एक पाय जमिनीवर स्थिर ठेवून दुसरा पाय मांडीवर किंवा आतल्या थाईवर ठेवून उभे राहतं. शरीराची रचना जशी झाडाची होते, तशीच वाटते म्हणून वृक्षासन नाव मिळाले.

---

 वृक्षासनाची कृती (Step-by-Step)

1. सरळ उभे व्हा, दोन्ही पाय जमिनीवर स्थिर.

2. उजवा गुडघा वाकवा, उजवा पाय डाव्या मांडीच्या आतल्या बाजूस घट्ट रोवा.

3. डावा पाय ताठ ठेवा, शरीराच्या संतुलनावर लक्ष द्या.

4. संतुलन मिळाल्यावर दोन्ही हात डोक्याच्या वर नमस्कार स्थितीत उचला (हात एकत्र).

5. समोरील ठिकाणी नजर स्थिर ठेवा, डोळे उघडे. श्वास सहज घेत राहा.

6. सुमारे ३० सेकंद ते १ मिनिट (किंवा जास्त) या स्थितीत रहा. नंतर श्वास सोडून हात व पाय खाली आणा.

7. दुसरा पाय वापरून हीच पद्धत सुध्या.

---

 वृक्षासनाचे लाभ

• शारीरिक संतुलन आणि स्थिरता वाढवतो.पाय, घोटे, गुडघे, मांड्या इत्यादी स्नायूंना बळ प्राप्त होते.

• एकाग्रता, स्मरणशक्ती सुधारते.

• कंबर, पाठीचा कणा आणि मांड्यांना स्ट्रेच मिळते; सायटिकासारख्या त्रासावर उपयोगी.

• हृदय आणि रक्ताभिसरण सुधारते, कोलेस्ट्रॉल नियंत्रित राहण्यास मदत.

---

• जर तुला उच्च रक्तदाब, व्हर्टिगो, मायग्रेन, किंवा मजबूत अस्वस्थता असेल तर तज्ज्ञ डॉक्टरांचा सल्ला घ्यावा. सावध रहा

• सुरुवातीला जर संतुलन बिघडत असेल, तर भिंतीचा आधार किंवा खुर्ची मदतीसाठी घ्या.

• थोडा वेळ थांबवून आसन सांभाळा; अचानक जोर देऊ नका.

• नियमित सरावानेच अधिक वेळ आसन धारण करता येते, अति उत्साहाने नाही.

• योग्य मार्गदर्शनाखातर योग प्रशिक्षकाकडून आसन शिकणे उपयुक्त ठरते.

---

घटक	माहिती
आसनाचे नाव	वृक्षासन (Tree Pose)
कृती	एक पाय स्थिर, दुसरा मांडीवर ठेवून नमस्कार स्थितीतील हात, स्थिर श्वास
कालावधी	३० सेकंद ते १ मिनिट प्रति पाय
महत्त्वाचे फायदे	संतुलन, स्नायू बळकट, मानसिक शांतता, एकाग्रता
खबरदारी	उच्च रक्तदाब, म्होरासन, स्थिरता कमी असलेल्यांसाठी सावधान
सुरुवातीस उपाय	भिंत/खुर्ची आधार, साधे सराव
सार्वत्रिक सल्ला	नियमित आणि शांत वातावरणात सराव करा

वृक्षासन हा प्रत्यक्षात योगाभ्यासासाठी एक उत्तम आरंभिक आसन आहे. मनाला शांतता, शरीराला बळ, आणि मनोबलाला स्थिरता देतो. जर तुम्हाला तोल सांभाळायला, एकाग्रता वाढवायला, किंवा पोटाच्या दुखण्या कमी करायला मदत हवी असेल, तर हा सराव सुरु करा!